- Γιατί η πρώτη εντύπωση σπανίως είναι η σωστή; - Γιατί κατηγορούμε συχνά τους φιλόδοξους; - Γιατί νομίζουμε πάντα ότι οι άλλοι σκέφτονται σαν κι εμάς;....
Στη διάρκεια του πλούσιου και πολυτάραχου βίου του ο Φρόυντ δεν ασχολήθηκε μόνο με την κλινική ψυχανάλυση και τη συγγραφή επιστημονικών βιβλίων και μελετών που έμελλε ν’ αλλάξουν ριζικά τον τρόπο που κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε σήμερα τις ψυχικές ασθένειες, αλλά μελέτησε σε βάθος τη λογοτεχνία και το θέατρο....
Ταξίδι με τον Δον Κιχώτη, τον Ζαρατούστρα, τον δόκτορα Φάονστους που η δίψα του φτάνει ως το έσχατο όριό της, την αμαρτία της μουσικής, ταξίδι με τον νεαρό Φέλιξ Κρούλ που τόσο του αρέσει να πλαστογραφεί ξένες υπογραφές....
Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς το παρόν δοκίμιο ως οιονεί βιογραφική νουβέλα καθώς η γνωστή τάση του Τόμας Μαν να εμπλέκει στη δομή της μυθιστοριογραφίας του τον δοκιμιακό λόγο, εμφανίζεται εδώ αντεστραμμένη: το δοκίμιό του "Γκαίτε και Τολστόι" έχει την υφή ενός πολυπρόσωπου αφηγήματος όπου γύρω από τα πρόσωπα των δύο βασικών χαρακτήρων του διαγράφονται με λιγότερο ή περισσότερο έντονες γραμμές διάφορες φιγούρες του εποχικού περίγυρου που καθόρισε την προσωπικότητά τους και -διαδραστικά- καθορίστηκε απ αυτήν....
Οι λόγοι, τα γράμματα και οι ομιλίες του Γκύντερ Γκρας, που παρουσιάζονται με την έκδοση αυτή στο ελληνικό κοινό, σήμερα, εξήντα χρόνια μετά τη διάλυση του στρατοπέδου συγκεντρώσεως Άουσβιτς, επίκαιροι όσο ποτέ, εκτός από την υψηλή λογοτεχνική αξία και την αξεπέραστη γλώσσα που τους χαρακτηρίζει, διέπονται από την ίδια πίστη και συνέπεια που επέδειξε και στα λογοτεχνικά του έργα αλλά και στην καθημερινή του ζωή....
Η μεταφυσική ανάγκη της σύνοψης και η φυσική ανάγκη της εκτόνωσης ικανοποιούνται αμφότερες με τον αφορισμό, που η διατύπωσή του τείνει προς τη σιωπή....