Μετά από πολλά χρόνια δουλειάς στα σημεία επαφής των θεσμών του ελληνικού κράτους με τις ζωές όσων φτάνουν από ανάγκη στα σύνορά του, η Ειρήνη Βλάχου εξηγεί πώς η τεχνική γλώσσα των ευρωπαϊκών οργάνων, της ελληνικής διοίκησης και των μη κυβερνητικών οργανώσεων, αλλά και η νομική γλώσσα με τους μηχανισμούς της, ακουμπούν πάνω στα σώματα των ανθρώπων...

Το βιβλίο παρακολουθεί την πορεία της ελληνικής πολιτικής προσφυγιάς από την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου μέχρι την κατάρρευση των χωρών του «υπαρκτού σοσιαλισμού»...

Ο τόμος αυτός περιέχει τα αποτελέσματα μιας διεξοδικής έρευνας για τα πυκνά γεγονότα διαμαρτυρίας και αλληλεγγύης γύρω από το προσφυγικό ζήτημα που μεταξύ των καλοκαιριών του 2015 και του 2020 έλαβαν χώρα στα νησιά της Λέσβου, της Χίου και της Σάμου στη διάρκεια των κινητοποιήσεων που πραγματοποίησαν τρεις διαφορετικοί συλλογικοί δρώντες: οι πρόσφυγες, οι αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες και οι ρατσιστικές και ξενοφοβικές ομάδες...

Ας υποθέσουμε ότι εικονογραφώ με λέξεις τη βρετανική διοίκηση της Κύπρου την περίοδο της άφιξης των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής: Θα είναι μια γυναίκα, άσχημη ή όμορφή δεν έχει καμιά σημασία, μπροστά από έναν τοίχο και μια σειρά από επισκέπτες έτοιμους να επιδοθούν σε λιθοβολισμό ή ραβδισμό ή φτύσιμο (αναλόγως της διάθεσης που τρέφει ο καθένας)...

Υπήρχε κάποτε ένα ρέμα που κατέληγε στη θάλασσα...

Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο σε μια γειτονιά της Αθήνας του 20ού αιώνα...

Η ζωή του ανθρώπου είναι πορεία και σταθμός, στάση ζωής και αντίσταση...

Το «Σκιές Χωρίς Ανθρώπους» δεν είναι ένα βιβλίο για τους «αληθινούς» και τους «ψεύτικους» πρόσφυγες...

Άνθρωποι που αναγκάζονται ν’ αφήσουν τον τόπο τους με την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο...

Το 1878 ελληνικοί πληθυσμοί από την ανατολική Ανατολία μετακινηθήκαν και εγκαταστάθηκαν στο υπό ρωσική κατοχή τότε Κυβερνείο του Καρς...

Από τη σκοπιά ανθρώπων οι οποίοι στον τόπο τους είτε κινδυνεύουν άμεσα είτε ζουν σε συνθήκες φτώχειας και εξαθλίωσης, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου κυριαρχεί η ειρήνη και η σχετική οικονομική ευημερία, συνιστούν έναν επιθυμητό προορισμό...

Ο ανά χείρας συλλογικός τόμος επιδιώκει να συμβάλει στη συνέχιση και στη διεύρυνση της επιστημονικής προσέγγισης, αλλά και στην επίρρωση του διαλόγου, γύρω από τους τομείς της ιστορίας, της εκπαίδευσης, και του πολιτισμού των προσφύγων του 1922...

Ο κατάλογος της περιοδικής έκθεσης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β΄): Οι Πρόσφυγες» περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο των εκθεμάτων και των κειμένων της έκθεσης, η οποία αφορά στις προσφυγικές ροές που άλλαξαν την ελληνική κοινωνία κατά τη διάρκεια του αιώνα που μεσολάβησε από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 μέχρι την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, το 1923: 457 κειμήλια, φωτογραφικά τεκμήρια, ιστορικά έγγραφα και αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου και τους συνεργαζόμενους φορείς και περισσότερες από 100 μαρτυρίες, αποσπάσματα πηγών και δημοσιεύματα του Τύπου, ζωντανεύουν ιστορίες προσφύγων...

-

Η Μικρασιατική Καταστροφή υπήρξε αναμφίβολα ένα τεράστιο, καθοριστικό γεγονός της νεότερης ελληνικής ιστορίας...