Ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης (1835-1901), δημοσιογράφος και λόγιος με δράση στην Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και τη Σάμο, αφηγείται με εξαντλητικό και λεπτομερή τρόπο την ιστορία του καταλανικού (και εν συνεχεία του φλωρεντινού) δουκάτου των Αθηνών από την εμφάνιση των Καταλανών στην Ανατολή, ως μισθοφόρων του Βυζαντίου το 1304....
Εάν η μελέτη της πατρίου ιστορίας θεωρήτο αναπόφευκτος εις πάντα εν γένει Έλληνα, η γνώσις του βίου των στενώτατα προς την ιστορίαν ταύτην συνδεομένων και πολλάς τη πατρίδι υπηρεσίας προσενεγκόντων μεγάλων ανδρών, πρέπει εξίσου να λογίζηται σπουδαιότατον μέλημα....