Κατά κανόνα, τα προβλήματα λύνονται. Αν το προσφυγικό ήταν πρόβλημα, θα είχε λύση. Δεν έχει, όμως. Είναι εντελώς μάταιο να αντιμετωπίζουμε ως πρόβλημα ένα φαινόμενο. Τέτοιο είναι και το προσφυγικό: ένα κοινωνικό φαινόμενο που γεννά προβλήματα - λιγότερα ή περισσότερα, ανάλογα με το πώς το διαχειριζόμαστε. Επιχειρώντας να εντάξουμε ιστορικά το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα στη μακρά και μέση διάρκειά του στην Ελλάδα, επιχειρούμε ουσιαστικά να εμβαθύνουμε τις αξιολογήσεις μας, να διασώσουμε την ευθυκρισία και την προνοητικότητά μας από τον πανικό που προκαλούν οι φρενήρεις ρυθμοί των γεγονότων. Να απομαγεύσουμε τη στιγμή από τα πάθη της. Σε αυτές τις δύσκολες και αγωνιώδεις στιγμές, το παρόν βιβλίο γράφτηκε με σκοπό να προσφέρει επιχειρήματα σε όσους πιστεύουν ότι το προσφυγικό και το μεταναστευτικό είναι ζητήματα με τα οποία η ελληνική κοινωνία -είτε της αρέσει είτε όχι- θα πρέπει να μάθει να ζει, χωρίς εξωραϊσμούς και δαιμονοποιήσεις. Από αυτή την άποψη, θέλει πρωτίστως να υπηρετήσει την αρετή της επίγνωσης: της επίγνωσης ως μοναδικής προϋπόθεσης για να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο.