Οι μελέτες που εμπεριέχονται στον παρόντα τόμο στηρίζονται σε δύο βασικούς άξονες: στην έρευνα και τη φιλολογική ερμηνεία. Φωτίζονται άγνωστες εν πολλοίς πτυχές της πνευματικής μας ζωής, που αφορούν σε συγγραφείς και έργα του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα. Σε μια σειρά εξειδικευμένων μελετών παρουσιάζονται από νέα οπτική πτυχές του έργου και της προσωπικότητας Νεοελλήνων λογοτεχνών, επιστημόνων και λογίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την απήχηση του Ρήγα Φεραίου σε λογίους, ποιητές και λαϊκούς ζωγράφους, όπως και στον απλό λαό, τα κοινά σημεία που αφορούν στο έργο του Διονυσίου Σολωμού και του Αντωνίου Μάτεσι και επίσης τη σύνδεση, για πρώτη φορά, των Ελεύθερων Πολιορκημένων με τα Ελληνικά Χρονικά του Μάγερ, τα οποία αποδεικνύεται ότι γνώριζε ο εθνικός μας ποιητής και επηρεάστηκε από αυτά. Προσκομίζονται επίσης νέα στοιχεία για τους Γρηγόριο Ξενόπουλο, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Λάμπρο Πορφύρα, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Τέλλο Άγρα, Κ. Γ. Καρυωτάκη, Γιάννη Σκαρίμπα κ.ά.