Η ψυχιατρική θεωρεί ότι η σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από τον κατακλυσμό του εαυτού από ασυνείδητα πάθη, άποψη που συνάδει με τη γενική εκτίμηση για τη σύγχρονη τέχνη και υπονοεί ότι ο σχιζοφρενικός ασθενής και ο καλλιτέχνης ζουν και μεταδίδουν τη φωτιά. Ο Louis Sass αμφισβητεί το δεδομένο αυτό και υποστηρίζει πως αντί για τα ένστικτα και τα πάθη είναι το απόμακρο βλέμμα, η συναισθηματική αδιαφορία και η κυριαρχία του νου που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη τέχνη.