Η μετάνοια συγκαταλέγεται στα επτά μυστήρια της Εκκλησίας, το γεγονός δε ότι συχνά χαρακτηρίζεται ως "δεύτερο βάπτισμα" καταδεικνύει την κεφαλαιώδη σημασία της στο σωτηριολογικό σχέδιο του Τριαδικού Θεού. Δια της μετανοίας ο αμαρτάνων συμφιλιώνεται εκ νέου μετά του Θεού εξαγνιζόμενος χάρη στην φιλανθρωπία Του. Εγείρονται όμως σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την φύση και τον σκοπό του μυστηρίου. Υπάρχουν αμαρτήματα που μένουν εφ όρου ζωής ασυγχώρητα; Ποιός συγχωρεί τις αμαρτίες; Γιατί προαπαιτείται ειλικρίνεια και συντριβή από τον μετανοούντα; Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ως διαπρύσιος κήρυκας της μετανοίας, δίδει απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά ατενίζοντας με γνώση και βαθειά ποιμαντική αγάπη τις δυσκολίες του καλού αγώνος που πρέπει να δώσουν οι πιστοί. Αξιοσημείωτες είναι οι ερμηνευτικές παρεμβάσεις του συγγραφέα, απαύγασμα της επιστημονικής αρτιότητάς του και της ποιμαντικής του εμπειρίας.