Η λογοτεχνία είναι ο θρίαμβος του τυχαίου, μια ατομική υπόθεση, κάτι απροσδιόριστο; Η δραστηριότητά των λογοτεχνών αναπτύσσεται ανεξάρτητα από την εποχή της; Η αναφορά σε πολιτική δραστηριότητα των λογοτεχνών μειώνει το κύρος τους ως σύμβολα ενότητας μακριά από τα διχαστικά κηρύγματα; Ή η δραστηριότητα των λογοτεχνών είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο βήμα-βήμα ερμηνεύεται; Οι κοινωνικές διεργασίες, οι αντιθέσεις, οι διαιρέσεις και τα διακυβεύματα κάθε εποχής διαπερνούν και τους λογοτέχνες και τη δραστηριότητά τους; Όσο οι λογοτέχνες και η δραστηριότητά τους συγχρονίζονται με την εκάστοτε κοινωνική πραγματικότητα και συντελούν στην εξέλιξή της, τόσο ανιχνεύουν το κοινωνικό στο ανθρώπινο και, αντίστροφα, «ζωντανεύουν» και οι ίδιοι και «αφήνουν πράγματα» τα οποία διαρκούν στον χρόνο; Τι απαντούν στα παραπάνω ερωτήματα η ίδια η δραστηριότητα των λογοτεχνών κατά τη δεκαετία 1930-1940, και πιο συγκεκριμένα ο δημόσιος λόγος τους, οι ενέργειές τους σε σχέση με τα πολιτικά γεγονότα, το ενδιαφέρον τους για ένα εύρος κοινωνικών θεμάτων, η στάση τους απέναντι στο διεθνές περιβάλλον, η ενασχόλησή τους με τη δημόσια εκπαίδευση, το γλωσσικό ζήτημα, το λογοτεχνικό έργο και την προβολή του. Τι απαντούν, επίσης, η πολιτική του κράτους και η παρέμβαση του ΚΚΕ αναφορικά με τους λογοτέχνες. Αυτά τα ζητήματα ερευνά η παρούσα έκδοση.