Επανάσταση ή προσπάθεια δίχως αύριο; Η εμφάνιση του νέου μυθιστορήματος, οι πολεμικές που εγείρει, η επίδραση που ασκεί στη λογοτεχνική δημιουργία τοποθετούν το μυθιστορηματικό είδος στο επίκεντρο γόνιμων θεωρητικών ενασχολήσεων και προβληματισμών. "Η θεωρία του μυθιστορήματος", ένα από τα πρώτα έργα του Lukacs, ανταποκρίνεται στη συγκυρία της εποχής του, συγκεντρώνοντας όλα τα στοιχεία μίας εύστοχης και εποικοδομητικής συμβολής. Προσεγγίζοντας το ζήτημα της μεγάλης επικής λογοτεχνίας στις σχέσεις της με την κοινωνία και τον πολιτισμό, ο συγγραφέας περιγράφει τις ιδιότυπες μορφές της εποποιίας και της τραγωδίας, της νουβέλας και του ειδυλλίου, αναδεικνύοντας ταυτοχρόνως τις χαρακτηριστικές δομές του μυθιστορήματος. Εφαρμόζοντας την αναλυτική του μέθοδο στο έργο του Δάντη, του Θερβάντες, του Μπαλζάκ, του Τολστόι, του Ντοστογιέφσκι συγκροτεί συγκεκριμένες έννοιες και κατηγορίες, αποδίδοντας στις ευρύτερες επιστημολογικές αναζητήσεις την πραγματική φιλοσοφική και ιστορική τους διάσταση.