Η "Ιστορία της αρχαίας τέχνης" είναι το αριστούργημα του Winckelmann - ένα έργο ορόσημο στο πεδίο των αρχαιογνωστικών επιστημών - που τον έκανε γνωστό σε όλον τον κόσμο. Το έργο αυτό αποτελεί πράγματι τον θεμέλιο λίθο της ιστορίας της τέχνης ως ξεχωριστού κλάδου της ιστορίας, που παραμένει μέχρι σήμερα κλασικό στο είδος του, αν και σε μερικά σημεία οι απόψεις του συγγραφέα έχουν ξεπεραστεί από την πρόοδο των αρχαιολογικών και αισθητικών σπουδών. Στην ιστορία του ο Winckelmann θέτει όντως για πρώτη φορά τις βάσεις της εξέλιξης της τέχνης γενικά, και ειδικότερα της αρχαίας τέχνης συνδυάζοντας με επιδεξιότητα και γνώση κλιματολογικά, μυθικά, ιστορικά, θρησκευτικά, πολιτικά, κοινωνικά, αισθητικά και πολιτισμικά στοιχεία, προβαίνει στην ερμηνεία και αξιολόγηση της τέχνης των αρχαίων λαών, και ειδικότερα των Ελλήνων, με πρωτότυπο τρόπο και υποδειγματική μέθοδο. Η παρουσίαση του έργου αυτού στη νεοελληνική γλώσσα αποτελεί, πλην των άλλων, φόρο τιμής προς τον μεγάλο γερμανό αρχαιολόγο και ιστορικό της τέχνης, που πρώτος αυτός πρόβαλε με τόσο θαυμασμό σε όλον τον κόσμο τα καλλιτεχνικά επιτεύγματα των προγόνων μας.