Η μονογραφία αυτή εξετάζει τον πολυτάραχο βίο και την πολιτεία του Λέοντος Σγουρού, μιας από τις δυναμικότερες αλλά και τις πλέον αμφισβητούμενες μορφές του ύστερου μεσαιωνικού Ελληνισμού κατά την κρίσιμη εποχή μετάβασης από τα τέλη του 12ου στις αρχές του 13ου αιώνα. Η μελέτη επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε αρκετά ερωτήματα που έχουν έως σήμερα ταλανίσει την ιστορική έρευνα, με βάση την εξονυχιστική παράλληλη εξέταση των πρωτογενών πηγών αλλά και της βιβλιογραφίας βοηθημάτων, παρέχοντας επιπλέον και ειδικό παράρτημα για τα γνωστά μέλη του οίκου των Σγουρών και των παρακλαδιών του.