Η αφετηρία και το επίκεντρο αυτού του βιβλίου είναι το ιστορικό-φιλολογικό έργο του Δημήτρη Χατζή. Επιχειρεί να το μελετήσει μέσα από τη διαλογική του σχέση με το σύνθετο διανοητικό πεδίο της μεταπολεμικής Αριστεράς και με άξονα τη συμπλοκή ιστορίας και λογοτεχνίας, πολιτισμού και πολιτικής. Καθώς, ο Χατζής ολοφάνερα διαφοροποιήθηκε από παγιωμένες θέσεις της αριστερής κριτικής, το βιβλίο πρακολουθεί την πορεία του ανανεωτικού αριστερού κριτικού λόγου και διερευνά τη γενεαλογία, την ποικιλία και την εμβέλειά του, ξεκινώντας από τον μεσοπόλεμο αλλά επικεντρώνοντας, κυρίως, στα πεδία της ελλαδικής, προδικτατορικής Αριστεράς, της πολιτικής εξορίας στην Ανατολική Ευρώπη και της μεταπολίτευσης. Μέσα σ αυτό το πλαίσιο, αναδεικνύεται η παρέμβαση και η συμβολή του Χατζή στον διμέτωπο αγώνα που μοιραζόταν με άλλους αριστερούς διανοούμενους της γενιάς του: από τη μια να απελευθερωθούν από τις παλαιές εξαρτήσεις και το δόγμα και από την άλλη να βρουν μια νέα μορφή υπευθυνότητας, συλλογικότητας και δημιουργικής αυτοδέσμευσης σε κοινούς σκοπούς.