Το έργο "Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης" (και στο πρωτότυπο "Εις τον Εκκλησιαστήν") απαρτίζεται από οκτώ Ομιλίες του αγίου Γρηγορίου Νύσσης. Σ αυτές δεν ερμηνεύεται ολόκληρος ο Εκκλησιαστής παρά μόνο τμήμα του απ την αρχή ως το στίχο 13 του 3ου κεφαλαίου. Στο Α΄ τεύχος (Ομιλίες Α΄- Δ΄) γίνεται λόγος για τα αισθητά και τα υπεραισθητά και τη ματαιότητα των πρώτων, για το μέγα μυστήριο της σωτηρίας, το αυτεξούσιο του ανθρώπου, τη σοφία και την πίστη, την εξαγόρευση των ατόπων, την επανόρθωση των πλημμελημάτων, τον πλούτο και τις απολαύσεις του, το πάθος της υπερηφάνιας, τη φιλαργυρία κ.ά. Στο Β΄ τεύχος (Ομιλίες Ε΄ - Η΄), μετά την απόρριψη των μάταιων πραγμάτων της παρούσας ζωής, επισημαίνεται η αξία και η σημασία της όντως σοφίας, του αγαθού, του κατάλληλου καιρού για την επιδίωξη του καλού ή την αποφυγή του κακού και γίνεται αναφορά στην αγάπη, την ειρήνη, τον πόλεμο, την αρμονία του σύμπαντος παρά τις αντιθέσεις που υπάρχουν κ.λπ.