H ενασχόληση με τα ζητήματα του αναλφαβητισμού παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο γιατί τα μεγέθη του στην Ελλάδα, στα τέλη του εικοστού αιώνα, εξακολουθούν να είναι υψηλά, αλλά διότι οι πρόσφατες εξελίξεις διαμορφώνουν δυσμενέστερες συνθήκες διαβίωσης για τους αναλφάβητους. Και μολονότι, για δημογραφικούς κυρίως λόγους, ο αναλφαβητισμός (που προσεγγίζεται μέσα από τα έτη σχολικής φοίτησης) μειώνεται σημαντικά, μια σειρά από εξελίξεις, που συνδέονται με την αυξανόμενη ενσωμάτωση του αγροτικού τομέα στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και την επιδείνωση των συνθηκών λειτουργίας των αγορών εργασίας, διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις περιθωριοποίησης και κοινωνικού αποκλεισμού των αναλφάβητων. Ταυτοχρόνως, η διατήρηση του αναλφαβητισμού στο περιθώριο της εκπαιδευτικής πολιτικής, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των δραστηριοτήτων του κοινωνικού κράτους, έχουν σημαντικές επιπτώσεις τόσο στους ρυθμούς μείωσης του φαινομένου, όσο και στις γενικότερες οικονομικές και κοινωνικές του διαστάσεις.