Η σπουδή των κοινωνικών φαινομένων μοιραία εμπλέκεται με τους θεσμούς ενός οργανομένου κοινωνικού συνόλου. Οι θσμικές καταστάσεις (όπω η δουλειά, οι συντεχνιακές οργανώσεις, ο κλήρος κλπ. ) ενέχουν ταυτόχρονα και κοινωνιολογικό περιεχόμενο. Αυτές οι καταστάσεις είναι ευκολότερα ανιχνεύσιμες στις μεσαιωνικές κοινωνίες, δεδομένου οτί το θεσμικό πλαίσιο επιβαλλόταν από το νόμο, προκαλώντας κοινωνικές ομαδοοποιήσεις που σχεδόν αποτελούσαν νομικά επιβαλλόμενες κοινωνικές ομάδες. Εκτός όμως από το θεσμικό πλαίσιο, ο χώρος έπαιζε κατά τον μεσαίωνα ουσιαστικό ρόλο στη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών, κυρίως στις πολυεθνικές και στις πολυπολιτισμικές κρατικές οντότητες, όπως ήταν η βυζαντινή αυτοκρατορία.