Το "Προπαντός όχι Σοπέν" του Εσενόζ διαβάζεται σαν μια παρτιτούρα που, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται εύκολη ν αποκρυπτογραφηθεί: οι φράσεις του συνάπτονται εύρυθμα κι ανάλαφρα, με κάποιες τρίλιες δω κι εκεί, καθώς η ειρωνεία του αφηγητή παρεισδύει στη ζωή του κεντρικού ήρωα. Ο Μαξ είναι ένας βιρτουόζος πιανίστας που χρειάζεται διαρκώς ενίσχυση για να βγάλει την καθημερινή του ανηφόρα, αφού η ανάμνηση ενός φευγαλέου νεανικού έρωτα δεν μπορεί να γεμίσει ούτε τις νύχτες του ούτε τη ζωή του. Η κόλαση δεν είναι πια οι άλλοι, είναι οι νότες. Το τρακ τον παραλύει, και δεν μπορεί να κάνει τίποτα χωρίς τη συνδρομή του σωματοφύλακά του που, κυριολεκτικά, τον σπρώχνει για να βγει στη σκηνή. Μετά από μια σύντομη διαμονή στους ουρανούς, επιστρέφει στο Παρίσι, ξένος, μ άλλο όνομα, και βωλοδέρνει γύρω από τις αναμνήσεις του. Όσο διαυγής κι αν είναι η γραφή του Εσενόζ, η ερμηνεία της μόνο εύκολη δεν είναι: η συγκίνηση δεν αναβλύζει απ τη δραματική ζωή αυτού του πιανίστα, αλλά από τη μουσική ιδιόλεκτο του δημουργού του, τη μαθηματική του ακρίβεια, τη διάχυση της πνοής του ανάμεσα στις αράδες. Θα μπορούσε να πει κανείς πως το μυθιστόρημα αυτό είναι κάτι σαν μια ανέκδοτη σπουδή του Σοπέν, παιγμένη απ τον Γκλεν Γκουλντ.