Στην ιστορία του κινηματογράφου δεν υπάρχει σκηνοθέτης που να ανέλυσε με τόση διαύγεια τις θεωρίες του και τα έργα του όσο ο Αϊζενστάιν. Όντας πολύπλευρη μεγαλοφυΐα, με την επέκτασή της σε πολλούς τομείς της τέχνης, δίκαια θα μπορούσε να θεωρηθεί ο Λεονάρντο ντα Βίντσι του κινηματογράφου. Είναι ο πρώτος, και ο μόνος μέχρι τις μέρες μας, που διαλογίστηκε για την κινηματογραφική τέχνη με τόσο συγκεκριμένο και σαφή, επιστάμενο, επιστημονικό τρόπο. Επινοεί και πλάθει μια αυτοτελή γλώσσα και ταυτόχρονα διατυπώνει τις αρχές, τις συντεταγμένες και τους νόμους που τη διέπουν. Συνδυάζει στο άτομό του τον καλλιτέχνη, τον τεχνικό, τον άνθρωπο της επιστήμης, τον θεωρητικό, τον ποιητή.