Τα κεφάλαια αυτά που βρίσκονται στην αρχή του έργου του Θουκυδίδη και που συνήθως φέρουν το όνομα "Αρχαιολογία" επειδή ακριβώς πραγματεύονται γεγονότα πανάρχαια, αντιπροσωπεύουν την πιο συνειδητή και την πιο θριαμβευτική προσπάθεια που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς για να προσδιορίσει σύμφωνα με το λόγο και μόνο την άγνωστη αλήθεια της ιστορίας. Ο Θουκυδίδης ξεκινά από τις αρχές της ελληνικής ζωής, πριν ακόμη καθιερωθεί το όνομα των Ελλήνων ή οι μεγάλες πόλεις που έγιναν γνωστές στη συνέχεια· και τίποτα δεν θα ήταν γνωστό για τις μακρινές αυτές εποχές, εκτός από όσα αποκαλύπτουν οι μύθοι και οι θρύλοι. Ο πραγματικός του σκοπός είναι να καταδείξει την εξέλιξη της προόδου και των τεχνικών μέσων από τις απαρχές έως και τον πόλεμο που περιγράφει προβάλλοντας κάθε φορά τις προόδους που έπρεπε να επιτευχθούν ή που επιτεύχθηκαν λίγο αργότερα. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)