Η σύντομη αυτή μελέτη, μέσα από τις πηγές της διεθνούς και της ελληνικής βιβλιογραφίας, δίνει στον αναγνώστη τη δυνατότητα να αντλήσει χρήσιμα συμεράσματα για τις διαστάσεις του μεταναστευτικού ζητήματος στην περιοχή της Μεσογείου. Η μεταναστευτική πολιτική της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας "μπάινει στο μικροσκόπιο" μιας εμπεριστατωμένης έρευνας προκειμένου να παρουσιαστεί με σαφήνεια το θεσμικό πλαίσιο με το οποίο οι αποκαλούμενες χώρες του μεσογειακού μοντέλου καλούνται σήμερα να διαχειριστούν μια ιδιαιτέρως σύνθετη πρόκληση. Η ανάλυση των μεθόδων που ακολουθούνται από τις εξεταζόμενες χώρες, τόσο στο πεδίο της ενσωμάτωσης των μεταναστών όσο και του ελέγχου των προς το εσωτερικό τους μεταναστευτικών ροών, αποσκοπεί στο να αναδείξει το βαθμό της αποτελεσματικότητας αυτών, επιδιώκοντας, παράλληλα, να δώσει και μια απάντηση στο τι δέον γενέσθαι.