Η χρονογραφική συγγραφή του Ιθακησίου ιατροφιλοσόφου Νικολάου Γρίβα Καραβία, εγκατεστημένου στην Κωνσταντινούπολη, περί της γενέτειράς του άρχεται από τους μυθικούς χρόνους και φθάνει ως την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης....

Ο Αντώνιος Μηλιαράκης (1841-1905), (βλ....

Το έργο του Ερμάννου Λούντζη, που γράφτηκε το 1855, τρία χρόνια αφότου ο ίδιος εξελέγη βουλευτής στην Ιόνιο Βουλή (με το κόμμα των ριζοσπαστών), αποτελεί αναντικατάστατη πηγή για τη Λατινοκρατία και (ιδίως) τη Βενετοκρατία στην Επτάνησο....

Ο Παναγιώτης Χιώτης αφηγείται εδώ την ιστορία της λατινικής και βενετικής κυριαρχίας, της Ιονίου Πολιτείας (1800-1807) και της (πρώτης και δεύτερης) Γαλλοκρατίας (1797-1799, 1807-1814) στα Επτάνησα με έμφαση στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Ζάκυνθο....

-...

Το χαμένο Δουλίχιον είναι μόνον η υφαλοκορφή του μεγάλου προβλήματος της ομηρικής γεωγραφίας....

Σημαντικό χαρακτηριστικό της εποχής με την οποία ασχολείται το βιβλίο αποτελεί η μεταβατικότητα, όχι μόνο στο πεδίο της πολιτικής ιστορίας αλλά και στις ποικίλες εκφάνσεις της εσωτερικής ιστορίας, όπως η οικονομία, η κοινωνία, οι νοοτροπίες κ....

Γράφηκε λοιπόν αυτή η ιστορία για να ικανοποιήσει ένα αίτημα των πολλών Λευκαδίων -γι αυτούς είναι και η περισσολογία κάποτε- αλλά και κάποιων άλλων φιλομαθών· δηλαδή ενός μάλλον ευρύτερου κοινού, και όχι για να κάμει σοφώτερους σοφούς ιστορικούς ή ειδικούς, που από τις ψηφίδες των έργων τους έγινε το πιο πολύ η δική της σύνθεση.

-...

[....

-...

Ο πρώτος τόμος ασχολείται με την απεικόνιση και ερμηνεία του χώρου, την κοινωνία και οικονομία καθώς και τη λογοτεχνία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό....

[....

 Έκρινα, πως αρκετά έπρεπε να γραφούν για όλη την μετά την ένωση ιστορική περίοδο του νησιού. Έτσι προσπάθησα να παρουσιάσω και την παλιότερη και τη νεότερη εποχή της περιόδου, τη σύγχρονή μας, κι από πολλές μάλιστα πλευρές, δίνοντας στο κάθε θέμα τον τύπο μιας μικρής μονογραφίας