Ο γεωγραφικός χώρος της Μακεδονίας υπήρξε από αρχαιοτάτων χρόνων η πρώτη γραμμή αμύνης, αλλά και αντεπίθεσης του ελληνισμού, από την εποχή των Περσικών Πολέμων. Στους νεώτερους χρόνους υπήρξε περιοχή αυξημένου ενδιαφέροντος της τσαρικής ρωσσικής εξωτερικής πολιτικής, της οποίας ομολογημένη επιδίωξη ήταν η έξοδος στο Αιγαίο. Η στρατηγική αυτή επιλογή οδήγησε στην υπόθαλψη και υποκίνηση, από τα μέσα του 19ου αιώνα (κομβικό σημείο ο Κριμαϊκός Πόλεμος και το αποτύπωμα των επιπτώσεών του στο χώρο της Βαλκανικής) αφενός και πρωτίστως του βουλγαρικού επεκτατισμού και, δευτερευόντως, του σερβικού, με την αξιοποίηση του ιδεολογήματος του πανσλαβισμού, ώστε με την κατοχή της Μακεδονίας να εξυπηρετηθούν, έστω και εμμέσως, οι ίδιοι γεωπολιτικοί της στόχοι. Το σοβιετικό καθεστώς που διαδέχθηκε την τσαρική εξουσία δεν άλλαξε τις στοχεύσεις του. Με το εφεύρημα της "Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας" επεδίωξε την απόσπαση της Μακεδονίας και της Θράκης από το ελληνικό κράτος, ώστε να επιτευχθεί η προαναφερθείσα επιδίωξη. Οι μεθοδεύσεις όμως αυτές οδήγησαν σε μια απροσδόκητη πραγματικότητα, που λειτούργησε αποπροσανατολιστικά σε σχέση με τους αρχικούς σχεδιασμούς: Η διεκδίκηση της Μακεδονίας ενσωματώθηκε στις εθνικές βλέψεις και διεκδικήσεις τόσο των Σέρβων, όσο και των Βουλγάρων, οι οποίοι επιχείρησαν να την υλοποιήσουν με διαφορετικές τακτικές και σε διαφορετικές ιστορικές συγκυρίες.