Ο προσδιορισμός της έντασης, της έκτασης και της μορφής της εξειδίκευσης και της εξατομίκευσης των εκπαιδευτικών υπηρεσιών στην περίπτωση κάθε μεμονωμένου μαθητή με δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής είναι μια απαιτητική διαδικασία, η οποία προϋποθέτει τη συστηματική συγκέντρωση και αποτελεσματική ερμηνεία κρίσιμων πληροφοριών για τη λειτουργία του μαθητή, τόσο στο ευρύτερο κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον όσο και στο στενό σχολικό πλαίσιο. Στο παρόν σύγγραμμα παρουσιάζονται τρόποι σκέψης και δράσης, που επιτρέπουν τη συγκέντρωση και ερμηνεία πληροφοριών για το είδος και την αποτελεσματικότητα της μάθησης και της προσαρμογής μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε ποικίλα εκπαιδευτικά πλαίσια, με στόχο την οργάνωση προγραμμάτων και τη συγκεκριμενοποίηση των διδακτικών ενεργειών. Ειδικότερα, παρουσιάζεται το Αξιολογικό Σύστημα Μαθησιακών Αναγκών (ΑΣΜΑ), που αποτελεί ένα συνεκτικό μοντέλο αξιολόγησης της μάθησης και της προσαρμογής στο σχολείο και περιλαμβάνει οκτώ, συνολικά, φάσεις ή στάδια, με διακριτούς στόχους και εξειδικευμένες τεχνικές.